Vanwege het maatschappelijk belang dat Rentree dient, waren Kom op tegen Kanker en KU Leuven van bij het begin van het project actief betrokken partners. We spraken met Ward Rommel, diensthoofd studie en beleid bij Kom op tegen Kanker, en Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven en CEO bij IDEWE, over hun betrokkenheid met en visie over Rentree.

“Het project Rentree was een logisch vervolg op de noden die eerdere onderzoeken hebben aangetoond”, aldus prof. Godderis. “Ten eerste, zo blijkt uit onderzoek dat patiënten na borstkanker, hoewel goed geholpen met hun medische vragen, vaak blijven zitten met een aantal levensvragen die niet beantwoord worden vanuit een oncologische setting, zoals vragen over werkhervatting. En zij weten niet bij wie ze daarvoor terecht kunnen. Ten tweede, zo blijkt uit onderzoek dat hoe langer iemand afwezig is van de werkvloer, hoe groter de drempel wordt om terug te keren naar het werk.” “Als derde”, vertelt prof. Godderis, “leven er ook bij bedrijfsleiders vragen over de aanpak van een re-integratie van een zieke werknemer. Kortom, wetenschappelijk onderzoek toonde een aantal puzzelstukken aan, waarop Rentree een mooie aanvulling is.”

“We zien dat de kankerbehandeling verbetert, en steeds meer mensen kanker overleven. Het is belangrijk dat ze ook na een kanker het leven kunnen verderzetten met een goede levenskwaliteit. En dan is een vlotte werkhervatting heel belangrijk.”

Ward Rommel

Dit bevestigt ook Ward Rommel: “Kom op tegen Kanker voert regelmatig campagnes in de media, waarin we oproepen om problemen die kankerpatiënten ondervinden, te melden. Zo was er voor het ontstaan van Rentree een campagne over werken na kanker, waarin we zagen dat het belangrijk was om inspanning te leveren om die werkhervatting vlotter te laten verlopen. We ontvingen heel wat getuigenissen van personen die aangaven dat ze heel graag terug willen werken na kanker, maar dat het niet evident is omwille van vermoeidheid, onvoldoende aanpassingsmogelijkheden op de werkvloer, onbegrip van collega’s, … We zien dat werkhervatting belangrijk is voor mensen. Gaan werken geeft zin aan het leven, biedt sociale contacten, en is ook financieel belangrijk’’.

Rentree is een uniek aanbod, dat zich situeert tussen verschillende hulpverleners, zoals de sociale diensten in ziekenhuizen, mutualiteiten en arbeidsgeneeskundige diensten. Waar ligt de meerwaarde van Rentree ten opzichte van het bestaande kader?

“Er is onderzoek gebeurd naar de reactie en beleving op arbeidsongeschiktheid van vrouwen die geconfronteerd worden met borstkanker. Daaruit blijkt dat we drie categorieën kunnen onderscheiden.”, stelt Prof. Godderis. “Zo heb je vrouwen die naar hun behandeling kijken als zijnde een moeilijke episode, die tijdelijk is, en waarna ze de draad terug oppikken. Voor die groep patiënten die na hun behandeling de draad oppakken en terugkeren naar hetzelfde werk, spelen arbeidsartsen een belangrijke rol. Het informeel re-integratietraject werkt heel goed. Het hiaat in het wettelijke kader is voor de groep vrouwen die één van de andere twee belevingen op hun periode van arbeidsongeschiktheid kennen. Zo heb je vrouwen die hun diagnose en behandeling beschrijven als een periode van totale ontwrichting en die gekenmerkt wordt door twijfel en onduidelijkheid. Een derde groep vrouwen benut hun ervaring om stil te staan bij een aantal levensvragen. Ze staan stil en willen het leven anders invullen, zo ook op het werk. En dat betekent dat ze niet noodzakelijk naar hetzelfde werk en werkgever kijken. Ik denk dat Rentree voor die twee groepen van patiënten zeer zinvol kan zijn. Een Rentreecoach kan eerst de noden en behoeften verkennen, om dan vervolgens te kijken naar terugkeren naar werk in de brede zin, zodanig dat de persoon op de juiste plek terugkomt. Hierbij houden coaches rekening met hoe mensen zich voelen, zowel fysiek als mentaal, maar ook en vooral met de niet-medische componenten in werkhervatting. Die laatste kunnen goed beantwoord worden vanuit een coaching.”

“Er zijn veel mensen die het werk hervatten na kanker. En voor veel mensen volstaat het wettelijk kader, waarbij je aanklopt bij de arbeidsarts en de adviserend arts. Voor die mensen is de werkhervatting een minder grote drempel en misschien minder complex. Maar jaarlijks zijn er ook zo’n 3000 kankerpatiënten die meer ondersteuning en begeleiding nodig hebben, en baat hebben bij gespecialiseerde begeleiding op maat.”, zegt Ward Rommel. “Rentreecoaches hebben aandacht voor de individuele noden, kennen en betrekken de verschillende actoren in het werkveld en zijn bovendien goed opgeleid in het thema ‘kanker en werk’. Ze bieden ondersteuning van hoge kwaliteit”.

“Bovendien is Rentree kosteloos, op alle vlakken.”, vult prof. Godderis aan. “Een Rentreebegeleiding wordt niet betaald door de mutualiteit of werkgever, noch door de patiënt. Zo wordt het voor de patiënt, ook zij met een werkgever, neutraal terrein. Ik kan me voorstellen dat het niet eenvoudig is om uw verhaal en onzekerheden over het terugkeren naar de werkvloer te delen met artsen die uiteindelijk beslissen over je uitkering”, vertelt Prof. Godderis. “De setting bepaalt dus of je een bepaalde vraag al dan niet stelt of twijfel uit, hoewel de arts wellicht op de juiste manier zal antwoorden. Dus dat neutrale terrein is belangrijk”.

Hoe kijken jullie naar de toekomst van Rentree, binnen het groter geheel van hulpverlening voor langdurig zieken?

Nu zie ik dat er een ‘one size fits all’-aanpak is, terwijl ik ervan overtuigd ben dat we eerder doelgericht moeten werken, en eerder op indicatie een aanpak moeten voorstellen.

Professor Lode Godderis

“De verschillende puzzelstukken moeten we aan elkaar zien te passen. Dat is de grootste uitdaging waar we voor staan. Rentree is daarin een mooie aanvulling op datgene dat al bestaat, waar Rentreecoaches patiënten helpen wegwijs geraken door inzicht te bieden en gericht door te verwijzen en de nodige linken te leggen. Bovendien werken Rentreecoaches outreachend, en gaan ze ook de patiënten met een meer latente vraag, die geen antwoorden zoeken, aanspreken en uitnodigen om over het thema werk na te denken. Dat is sterk”, aldus prof. Godderis.

“Ik denk dat het model, de werking op maat, bovendien uitgebreid kan worden naar andere doelgroepen met een ernstige gezondheidsproblematiek. Daar moet natuurlijk eerst over worden nagedacht, een grondige nodenanalyse worden uitgevoerd, en de dienstverlening afstemmen op de noden van die andere doelgroepen, zoals destijds - tijdens de projectfase van Rentree - ook voor kankerpatiënten gebeurde.”, geeft Ward Rommel aan. “Maar in het algemeen, is het zeker een optie om Rentree breder in te zetten, kwestie van niet met een versnippering te zitten van allerlei diensten”.

“Klopt”, zegt Prof. Godderis, “eerst moeten we kijken naar de noden en behoeften van de doelgroep. Dat is een goed vertrekpunt. Hoe doelgerichter je kan werken, hoe beter. Ik geloof erg sterk in het aanbod gericht aanpassen op doelgroepen. Iemand met kanker weet dat er een dienstverlening is op hun maat. Bovendien, ook puur operationeel is het interessant om een directe lijn te hebben, om de ondersteuning efficiënt te organiseren. Dat is hoe ik het zie.”.

Bedankt professor Lode Godderis en Ward Rommel voor jullie inzichten en visie betreft Rentree en de hulpverlening voor langdurig zieken algemeen.

Onze maatschappij staat nog voor een aantal uitdagingen in de gerichte ondersteuning van deze groep mensen die wil werken, maar door een medische problematiek langdurig afwezig zijn van de arbeidsmarkt. Een gericht beleid en ondersteuning op maat is nodig, afgestemd op de specifieke behoeften, noden en wensen van deze doelgroep, waarin we wegblijven van een ‘one size fits all’- beleid.

We hopen dat Rentree zijn expertise en ervaring kan blijven bijdragen en kan dienen als een mooi praktijkvoorbeeld dat werkt!